GIA CÔNG TIỆN LÀ GÌ? CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG TIỆN PHỔ BIẾN NHẤT 2025
1. Gia Công Tiện Là Gì?
Gia công tiện là một trong những phương pháp gia công cắt gọt kim loại quan trọng trong ngành cơ khí chế tạo. Quá trình này sử dụng máy tiện để loại bỏ vật liệu khỏi phôi, tạo ra các chi tiết có hình dạng tròn xoay như trục, bích, bạc, bánh răng, ren, và nhiều chi tiết cơ khí khác.
Trong gia công tiện, phôi được gắn trên mâm cặp hoặc chống tâm, quay tròn quanh trục chính của máy tiện. Dao tiện tiếp xúc với bề mặt phôi, di chuyển theo các hướng khác nhau để cắt gọt và tạo hình theo yêu cầu.
Ưu điểm của gia công tiện:
• Độ chính xác cao: Các máy tiện CNC hiện đại có thể gia công với độ chính xác lên đến micromet.
• Tốc độ gia công nhanh: Gia công tiện giúp rút ngắn thời gian sản xuất nhờ vào công nghệ tự động hóa.
• Ứng dụng đa dạng: Có thể gia công nhiều loại vật liệu như thép, nhôm, đồng, inox, nhựa kỹ thuật, titan,…
• Giảm chi phí sản xuất: So với các phương pháp gia công khác như phay hoặc mài, tiện có chi phí thấp hơn do tốc độ gia công nhanh và ít hao mòn dao cụ.
2. Các Phương Pháp Gia Công Tiện Phổ Biến Nhất 2025
Hiện nay, ngành gia công cơ khí ngày càng phát triển với nhiều công nghệ tiện hiện đại. Dưới đây là những phương pháp gia công tiện phổ biến và được ứng dụng rộng rãi trong năm 2025.
2.1 Tiện Thông Thường (Tiện Tay)
Tiện tay là phương pháp gia công truyền thống sử dụng máy tiện vạn năng. Người thợ cơ khí điều khiển máy bằng tay để cắt gọt vật liệu theo yêu cầu.
Ưu điểm:
• Phù hợp cho sản xuất đơn chiếc hoặc số lượng nhỏ.
• Chi phí đầu tư thấp, dễ sử dụng.
• Linh hoạt trong gia công các chi tiết đặc biệt.
Xem thêm: Máy tiện cơ Takisawa TSL/TAL-Series
Nhược điểm:
• Độ chính xác phụ thuộc vào tay nghề của thợ.
• Không phù hợp với sản xuất hàng loạt.
2.2 Tiện CNC (Computer Numerical Control)
Tiện CNC là công nghệ tiên tiến sử dụng máy tính để điều khiển máy tiện. Các chương trình CNC được lập trình sẵn giúp gia công tự động với độ chính xác cao.
Ưu điểm:
• Độ chính xác cao, sai số thấp.
• Tốc độ gia công nhanh, phù hợp với sản xuất hàng loạt.
• Giảm phụ thuộc vào tay nghề thợ cơ khí.
Nhược điểm:
• Chi phí đầu tư ban đầu cao.
• Cần nhân sự có kỹ thuật để lập trình và vận hành máy.
Xem thêm: Máy tiện CNC Takisawa TCY-160/200 Series
2.3 Tiện Ren
Tiện ren là phương pháp gia công tạo ra các ren trên bề mặt chi tiết như ren ngoài, ren trong, ren hệ mét, ren hệ inch.
Ứng dụng:
• Gia công bulong, đai ốc, trục ren trong ngành cơ khí, xây dựng, chế tạo máy.
Ưu điểm:
• Tạo ren có độ chính xác cao.
• Phù hợp với nhiều loại vật liệu.
2.4 Tiện Mặt Đầu
Tiện mặt đầu là quá trình gia công bề mặt phẳng vuông góc với trục của phôi.
Ứng dụng:
• Sử dụng để làm phẳng bề mặt của trục, đĩa, bánh răng,…
• Chuẩn bị bề mặt trước khi gia công các bước tiếp theo.
Ưu điểm:
• Độ phẳng và độ song song cao.
• Loại bỏ nhanh bề mặt dư thừa.
2.5 Tiện Lỗ (Khoan Tiện Lỗ)
Tiện lỗ là phương pháp gia công nhằm mở rộng lỗ có sẵn hoặc tạo lỗ mới bằng dao tiện.
Ứng dụng:
• Gia công lỗ trụ, lỗ côn trên trục, bánh răng, bạc đạn,…
Ưu điểm:
• Độ đồng tâm và chính xác cao.
• Tạo lỗ có kích thước lớn một cách dễ dàng.
2.6 Tiện Côn
Tiện côn là phương pháp gia công tạo bề mặt côn trên phôi, thường dùng trong chế tạo trục côn, ống côn, bạc côn.
Ưu điểm:
• Gia công chính xác các chi tiết có dạng côn.
• Ứng dụng rộng rãi trong ngành cơ khí chế tạo máy.
2.7 Tiện Định Hình
Tiện định hình sử dụng dao tiện có biên dạng đặc biệt để tạo hình bề mặt phức tạp trên chi tiết.
Ứng dụng:
• Gia công các chi tiết trang trí, trục có rãnh hoặc biên dạng đặc biệt.
2.8 Tiện Cứng (Hard Turning)
Tiện cứng là phương pháp gia công các vật liệu có độ cứng cao (trên 45 HRC) thay thế cho mài.
Ưu điểm:
• Tiết kiệm thời gian so với phương pháp mài.
• Độ chính xác cao.
3. Xu Hướng Phát Triển Gia Công Tiện Trong Tương Lai
3.1. Ứng Dụng Công Nghệ Tự Động Hóa
Các nhà máy sản xuất đang dần chuyển sang sử dụng hệ thống robot và máy tiện CNC tự động để tăng năng suất và giảm chi phí lao động.
3.2. Gia Công Tiện Không Dùng Dung Dịch Làm Mát
Công nghệ tiện khô giúp bảo vệ môi trường, giảm chi phí xử lý dung dịch làm mát và nâng cao độ bền dao cắt.
3.3. Sử Dụng Vật Liệu Mới Trong Gia Công Tiện
Các loại hợp kim cứng, siêu cứng như ceramic, CBN, PCD ngày càng được ứng dụng nhiều để tăng hiệu suất cắt gọt.
4. Kết Luận
Gia công tiện là phương pháp gia công quan trọng trong ngành cơ khí chế tạo với nhiều ứng dụng rộng rãi. Nhờ vào sự phát triển của công nghệ, các phương pháp tiện ngày càng đa dạng và hiện đại hơn, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Trong tương lai, việc áp dụng CNC, tự động hóa và vật liệu tiên tiến sẽ tiếp tục thúc đẩy ngành gia công tiện phát triển mạnh mẽ.
Tags: các phương pháp gia công tiện phổ biến nhất 2025, gia công tiện là gì?
